Welzijn was het afgelopen jaar een belangrijk onderdeel van onze collectieve dialoog. Met de impact van de huidige wereldwijde pandemie en alle bijbehorende complexiteit is het verbeteren, behouden en opbouwen van welzijn van het allergrootste belang.
We leefden ons leven op een andere manier dan we wilden. Daarnaast waren we beperkt in de manier waarop we gewoonlijk ons gevoel van welzijn creëren.
Nu wederom een uitdagend jaar is geëindigd en we uitkijken naar wat 2022 ons brengt, is dit het moment om na te denken over hoe we ons gevoel van welzijn actief aanwakkeren, en hoe we onszelf uitdagen om na te denken over wat onze plannen en intentionele activiteiten voor het komende jaar zijn.
De definitie van welzijn van de Wereldgezondheidsorganisatie is:
‘een gemoedstoestand waarin een individu in staat is om zijn of haar eigen capaciteiten in te zetten, om te gaan met een normaal niveau van stress, productief en vruchtbaar te werken en een bijdrage te leveren aan zijn of haar gemeenschap.’
In die zin bestaat welzijn uit twee belangrijke elementen: je goed voelen en goed functioneren.
Ik hoop dat deze oefening in reflectie en intentionele activiteiten bedenken je helpt om proactief te zijn in het ontwikkelen van je welzijn, zodat je je goed voelt en je goed functioneert in 2022 en daarna.
Een evidence-based model voor welzijn – PERMA
Het PERMA-model is een evidence-based welzijnsmodel ontwikkeld door Martin Seligman, de psycholoog die wordt beschouwd als de grondlegger van de positieve psychologie. Het algemene doel van positieve psychologie, inclusief het PERMA-model, is om ieder van ons toe te rusten om ons welzijnsniveau te verhogen en meer te genieten van wat het leven de moeite waard maakt.
Het PERMA-model voor welzijn beschrijft vijf belangrijke, meetbare en op feiten gebaseerde voorwaarden om te floreren:
- Positieve emoties (Positive emotions)
- Betrokkenheid (Engagement)
- Relaties (Relations)
- Betekenis (Meaning)
- Prestatie (Achievement)
Als we ons erop concentreren deze gebieden te ontwikkelen, of zelfs maar op één ervan, kan dit bijdragen aan een groter gevoel van welzijn en meer groei in ons leven. Iedereen is anders, dus elke bouwsteen van het PERMA-model draagt bij de een anders bij aan welzijn dan bij de ander. Er is geen routekaart om te volgen. De factoren die mij het gevoel geven dat ik floreer, hebben niet per se dezelfde impact op jou. Je moet uitzoeken wat voor jou werkt.
Hoe dit proces te gebruiken?
Het proces dat in dit document wordt beschreven, is gestructureerd rond de vijf gebieden van het PERMA-model waarvan we weten dat ze het welzijnsniveau dat we ervaren kunnen beïnvloeden.
Voor elk gebied geef ik een kort overzicht van het concept en nodig ik je uit om na te denken over een reeks vragen die je helpen te zien waar je dat gevoel van welzijn het afgelopen jaar al hebt ervaren. Dan is er nog een reeks vragen die bedoeld is om je te helpen bewust te worden van waar je je het komende jaar op wilt concentreren en wat voor jou welzijn creëert.
Er zijn veel manieren om te reflecteren en intentionele activiteiten te bedenken, dus dit proces is slechts een richtlijn. Het komt er echt op aan wat voor jou werkt. Voel je vrij om de aanpak aan te passen aan je eigen manier van denken en leren.
Je kunt door alle vragen gaan als je op zoek bent naar een uitgebreide evaluatie, of je concentreert je je op twee of drie. Het is belangrijk dat het proces goed voor je voelt en je uitdaagt tot een niveau waarop je je nog steeds op je gemak voelt en positief kunt denken over je plannen voor het komende jaar.
Je kunt er ook voor kiezen om het proces te doorlopen op de manier die voor jou het beste voelt. Handige alternatieven zijn onder meer:
- Het reserveren van een speciale tijdsperiode om je “terug te trekken” en je te concentreren op de vragen
- Elke dag of gedurende een periode van weken aan één sectie werken
- Over je antwoorden schrijven of deze opnemen en vervolgens uitwisselen en delen met anderen
- De vragen bespreken met een collega of geliefde
- De onderwerpen bespreken met een groep in een online of face-to-face setting
Wat voor jou het beste werkt, is het juiste om te doen. Het belangrijkste is om ervoor te zorgen dat je iets doet waardoor je nadenkt over je ervaringen en waardoor je je blijft ontwikkelen in je zelfbewustzijn en jezelf doelen stelt.
Ik hoop dat je geniet van het proces en het nuttig vindt.
PERMA
P – Positieve emoties (Positive emotions)
Wat betekenen positieve emoties in PERMA?
Positieve emoties zijn gevoelens als hoop, vreugde, mededogen, liefde, waardering en dankbaarheid. Seligman maakt het onderscheid dat het ervaren van “positieve emoties” meer is dan “gelukkig zijn”. Hij ziet geluk als een moment in de tijd en maakt duidelijk dat niemand altijd gelukkig kan zijn.
Positieve emoties zijn een belangrijke indicator van welzijn en kunnen worden gecultiveerd en ontwikkeld om het welzijn te verbeteren. Het is gebleken dat individuen meer positieve emoties in hun dagelijks leven kunnen integreren en zich in het toekomstige leven meer positieve emoties kunnen voorstellen, en dat dit vereist dat we ons denken concentreren op goed voelende gedachten.
Hoe meer positieve emoties we ervaren, hoe groter ons gevoel van welzijn wordt.
Terugkijken en bewustwording
- Wanneer heb je het afgelopen jaar positieve emoties ervaren?
- Welke gelegenheden of ervaringen springen er voor jou in het bijzonder uit?
- Waarbij had je een gevoel van vreugde of hoop?
- Wanneer voelde het goed, of zelfs een beetje beter?
- Wat voor soort dingen deed je die positieve gevoelens en emoties veroorzaakten?
- Aan welke hobby’s of activiteiten deed je mee die jou positieve gevoelens gaven?
- Wat zijn de bronnen van jouw positieve emoties en goed voelende gedachten?
Vooruitkijken en intentionele activiteiten bedenken
- Wat betekent het ervaren van meer positieve emoties voor jou?
- Wat weet je dat jou zou helpen om meer positieve emoties te ervaren?
- Wat voor soort activiteiten of hobby’s zouden je het komende jaar meer positieve emoties geven?
- Hoe zou je tijd kunnen vrijmaken voor de dingen die jou vreugde schenken?
- Wat zou je kunnen doen om meer te spelen, een gevoel van plezier in je dagelijkse leven te brengen?
- Hoe zou je meer van een goed gevoel kunnen genieten, zodat je kunt groeien en genieten van jouw positieve gevoelens?
- Hoe zou je tijd kunnen inbouwen om je regelmatig te concentreren op wat er goed gaat in je leven, dingen waar je dankbaar voor bent en waar je waardering voor hebt?
E – Betrokkenheid (Engagement)
Wat betekent betrokkenheid in PERMA?
Seligman beschrijft betrokkenheid als ‘één zijn met de muziek’. Het concept sluit aan bij Mihaly Csikszentmihalyi’s concept van in ‘flow’ zijn. In flow zijn betekent leven in het huidige moment en je volledig concentreren op de taak die voor je ligt, of zelfs jezelf verliezen in de taak omdat het zo boeiend en betrokken is. Het is gebleken dat mensen eerder een gevoel van flow ervaren wanneer ze bezig zijn met taken of activiteiten die in lijn zijn met de waarden die echt belangrijk voor hen zijn. Een integraal onderdeel van het ontwikkelen van betrokkenheid, je in flow voelen, is het juiste niveau van uitdaging krijgen, zodat wat je ook doet, je ondersteunt om je vaardigheden te ontwikkelen en je sterke punten te gebruiken.
Terugkijken en bewustwording
- Waarbij heb je het afgelopen jaar een diep gevoel van betrokkenheid of flow ervaren?
- Wat vond je het leukst om te doen en waar voelde je de juiste uitdaging die je aankon met je sterke punten en vaardigheden?
- Wanneer voelde je dat je “één was met de muziek”?
- Welke evenementen, activiteiten, projecten, opdrachten hebben je echt geboeid?
- Waar kreeg je dat gevoel van ontspannen concentratie, waar je je echt kon concentreren en je vrij voelde van afleiding en interferentie?
- Op welke manieren heb je je sterke punten gebruikt in je dagelijkse leven?
- Wat voor soort dingen heb je gedaan waardoor je opging in en betrokken raakte bij activiteiten?
- Wat werkte voor jou in termen van “aanwezig” zijn?
Vooruitkijken en intentionele activiteiten bedenken
- Wat betekent meer ‘betrokkenheid’ voor jou?
- Wat zou je kunnen doen om het komende jaar meer ‘betrokkenheid’ te ervaren?
- Wat zijn enkele van de activiteiten die je echt graag doet, die je vaker zou kunnen doen?
- Wat zou jou meer een gevoel van flow geven?
- Welke specifieke activiteiten spelen echt een rol bij het uiten van jouw sterke punten?
- Welke routines zou je kunnen instellen die de juiste omgeving voor jou creëren om interferenties te minimaliseren en je de beste kans te geven om in een staat van flow te komen?
- Hoe zou je kunnen oefenen om in het moment te leven en aanwezig te zijn, zelfs tijdens dagelijkse activiteiten of alledaagse taken?
R – Relaties (Relations)
Wat betekenen relaties in PERMA?
In het model van Seligman zijn onze relaties het volgende sleutelelement in het genereren van welzijn. Hoewel relaties een integraal onderdeel zijn van al onze sociale interacties, ligt de focus in PERMA op positieve relaties, waarbij we ons geliefd, ondersteund en gerespecteerd voelen door anderen. Het onderzoek naar de aanwezigheid van positieve relaties in ons leven is in feite allemaal goed. Met positieve relaties bouw je welzijn op; ze dragen bij aan de geestelijke gezondheid en aan de lichamelijke gezondheid en beschermen tegen cognitieve achteruitgang.
Door relaties te ontwikkelen en te koesteren met mensen om wie we geven, neemt de hoeveelheid intimiteit die we ervaren toe, wat ons gevoel van welzijn verder vergroot. Positieve relaties vereisen energie en aandacht, dus het is belangrijk om tijd en ruimte te creëren om te groeien en te ontwikkelen.
Terugkijken en bewustwording
- Om wie geef je en wie geeft om jou?
- Welke relaties heb je het afgelopen jaar bijzonder gewaardeerd?
- Wat was belangrijk voor jou aan die relaties?
- Welke nieuwe relaties heb je het afgelopen jaar ontwikkeld en wat waardeer je daaraan?
- Welke langdurige relaties hebben jou het afgelopen jaar gesteund of waren een hulpbron voor jou?
- Wanneer voelde je je bijzonder geliefd, gerespecteerd en verzorgd?
- In welke relaties voelde je een gevoel van intimiteit waarin je echt jezelf kon zijn?
- Welke relaties ken je die jouw gevoel van welzijn echt ondersteunen?
Vooruitkijken en intentionele activiteiten bedenken
- Wat betekent het ervaren van meer positieve relaties voor jou?
- Welke specifieke relaties wil je dit jaar echt ontwikkelen en versterken, en wat zou je kunnen doen om dat te ondersteunen?
- Welke van jouw huidige relaties zou je respectvoller en zorgzamer kunnen maken?
- Wat moet je doen om bestaande positieve relaties in stand te houden?
- Waar zijn er mogelijkheden voor je om contact te leggen met mensen om wie je geeft en die je al een tijdje niet hebt gesproken of waarmee je geen contact hebt gehad?
- Welke acties zou je kunnen ondernemen om nieuwe relaties te ontwikkelen?
- Wat wil je doen om die relaties te vieren en te laten groeien die je energie geven en je een goed gevoel geven?
M – Betekenis (Meaning)
Wat betekent betekenis in PERMA?
In het PERMA-model beschrijft Seligman betekenis als het gevoel erbij te horen en/of iets te dienen dat groter is dan onszelf. Het is een intrinsieke menselijke kwaliteit om een gevoel van waarde na te streven, het gevoel te hebben dat ons leven zinvol is. Mensen koppelen betekenis vaak aan het hebben van een doel in het leven, en hoewel deze twee concepten verschillend zijn, kunnen ze samengaan als een gevoel van doel je kan helpen betekenis te vinden in je dagelijkse leven. Iedereen gaat op een andere manier om met zingeving in zijn leven. Het kan bijvoorbeeld worden ervaren door ons werk, door een sociaal doel, een creatieve activiteit of een spirituele overtuiging.
We kunnen een gevoel van betekenis ervaren door onze carrières, met gewaardeerde sociale groepen, of door vrijwilligerswerk of gemeenschapsactiviteiten. Het hebben van een gevoel van betekenis wordt geleid door onze persoonlijke waarden. Mensen die aangeven een sterk gevoel van betekenis te hebben, hebben de neiging om verbonden te blijven met welzijn, zelfs als ze onder druk staan.
Terugkijken en bewustwording
- Wat heeft jou het afgelopen jaar verbonden met zingeving?
- Welke ervaringen waren bijzonder zinvol?
- Welke groepen, activiteiten of bewegingen vond je belangrijk?
- Wanneer heb je het gevoel gehad ergens bij te horen, of deel uit te maken van iets dat betekenisvol voor je was?
- Wanneer heb je ervaren dat je in dienst staat van iets dat groter is dan jezelf of dat verder gaat dan alleen je eigen behoeften?
- Wat was voor jou belangrijk aan ervaringen of service of het leveren van een bijdrage op een of andere manier?
- Hoe heeft verbinding met zingeving je levenservaring verrijkt?
- Wat heeft jou geholpen om verbonden te blijven met zingeving in je dagelijkse leven?
Vooruitkijken en intentionele activiteiten bedenken
- Wat betekent het ervaren van een dieper gevoel van betekenis voor jou?
- Waar zou je je het komende jaar op kunnen focussen om je te helpen meer verbinding te maken met betekenis?
- Welke acties wil je ondernemen waarvan je weet dat ze je zullen helpen om regelmatig meer betekenis te ervaren?
- Over welke doelen of organisaties die echt belangrijk voor je zijn, zou je meer kunnen leren of betrokken bij kunnen raken?
- Welke mensen ondersteunen je om je meer verbonden te voelen met betekenis, en hoe zou je prioriteit kunnen geven aan meer tijd met hen doorbrengen?
- Hoe zou je je passies kunnen gebruiken om anderen te helpen of te dienen?
- Hoe kun je verbanden leggen tussen met wat je dagelijks doet en hoe dat een positief verschil maakt in de wereld?
A – Prestaties (Achievement)
Wat betekent Prestaties in PERMA?
In het PERMA-model wordt iets bereiken ook wel prestatie, meesterschap of competentieontwikkeling genoemd. Seligman beschrijft prestatie als resultaat van het werken aan en het bereiken van doelen, het beheersen van activiteiten en het hebben van de zelfmotivatie om af te maken wat je van plan was te doen. Dit draagt bij aan het welzijn, omdat individuen het gevoel hebben dat ze vooruitgang boeken en met een gevoel van trots en prestatie naar hun leven kunnen kijken.
Waar prestatie de kwaliteit van doorzettingsvermogen omvat om externe doelen te bereiken, worden bloei en welzijn meer verbeterd door te streven naar doelen die intrinsiek motiverend zijn, zoals groei en verbinding. Het is belangrijk om te erkennen dat onze prestaties vaak te vinden zijn in de kleine dingen die we bereiken. Dit is vooral belangrijk om te onthouden bij het werken aan grote projecten of langetermijndoelen, waarbij focus op kleine prestaties de sleutel is.
Terugkijken en bewustwording
- Welke persoonlijke prestaties en prestaties sprongen er voor jou uit in het afgelopen jaar?
- Welke persoonlijke doelen heb je bereikt of heb je vooruitgang op geboekt?
- Wat zijn enkele van de kleine veranderingen en nieuwe gewoonten die je hebt ontwikkeld?
- Op welke gebieden van jouw leven heb je een gevoel van productiviteit of vooruitgang ervaren?
- Van welke groepen en relaties heb je deel uitgemaakt die een gevoel van voldoening hebben ondersteund?
- Wanneer heb je bewijs gezien van je vermogen om zelfgemotiveerd te zijn en om af te maken wat je van plan was te doen?
- Wanneer was je trots op jezelf, omdat je je aan een plan of actie had verbonden?
- Wat heb je gedaan dat zeer bevredigend of lonend is geweest?
Vooruitkijken en intentionele activiteiten bedenken
- Wat betekent een groter gevoel van voldoening of prestatie voor jou?
- Wat zijn de specifieke doelen die je dit jaar wilt bereiken of waar je naartoe wilt werken?
- Wat zou voor jou intrinsiek bevredigend zijn om op te focussen?
- Waarop zou je je het komende jaar kunnen concentreren om je te helpen te bepalen wat je wil bereiken?
- Welke specifieke gewoonten zou je willen consolideren of ontwikkelen?
- Hoe zou je jouw voortgang regelmatig kunnen controleren en gevoeliger kunnen worden voor het gevoel dat je vooruitgaat?
- Hoe zou je regelmatig de tijd kunnen nemen om prioriteit te geven aan het vieren van jouw prestaties?
Klik hier om de volledige video te zien waarin Andrew dit proces doorneemt.
Als je wilt weten hoe TPC Leadership je kan helpen op het gebied van welzijn, neem dan contact met ons op.
