De Wereldgezondheidsorganisatie hanteert voor welzijn de volgende definitie: ‘een gemoedstoestand waarin een individu in staat is zijn of haar eigen capaciteiten te realiseren, om kan gaan met de normale druk van het leven, productief en vruchtbaar kan werken en een bijdrage kan leveren aan zijn of haar gemeenschap.’
In die zin bestaat welzijn uit twee hoofdelementen: je goed voelen en goed functioneren.
Een evidence-based welzijnsmodel – PERMA
Het PERMA-model is een evidence-based model van welzijn ontwikkeld door Martin Seligman, psycholoog en grondlegger van de positieve psychologie. Het algemene doel van positieve psychologie, dus ook het PERMA-model, is om ieder van ons toe te rusten om ons welzijnsniveau te verhogen en meer te genieten van wat het leven de moeite waard maakt.
Het PERMA-welzijnsmodel schetst vijf belangrijke meetbare en op bewijs gebaseerde bouwstenen voor welzijn en geluk:
- Positieve emoties (Positive emotions)
- Verbondenheid (Engagement)
- Relaties met anderen (Relationships)
- Zingeving, doelbewust bestaan (Meaning)
- Prestatie (Accomplishment)
Als we ons concentreren op het ontwikkelen van deze gebieden, of zelfs maar op één gebied, kan dat ons gevoel van welzijn helpen en zorgen dat we tot bloei komen. Iedereen is anders, dus ieder van ons zal merken dat elke bouwsteen van het PERMA-model op een andere manier bijdraagt aan welzijn en geluk. Er is geen routekaart om te volgen. De factoren waardoor ik het gevoel heb dat ik floreer, hebben niet noodzakelijkerwijs dezelfde impact op jou. Je moet uitzoeken wat voor jou werkt.
Hoe gebruik je dit proces?
Het proces in dit document wordt beschreven rond de 5 gebieden van het PERMA-model waarvan we weten dat ze invloed hebben op het welzijnsniveau dat we ervaren.
Voor elk gebied geef ik een kort overzicht van het concept en nodig ik je uit om na te denken over een reeks vragen. Deze zijn bedoeld om je te helpen bewust te worden waar je dat gebied van welzijn al hebt ervaren in het afgelopen jaar. Dan is er nog een reeks vragen die je helpen bewust te worden van waar je je het komende jaar op wilt concentreren voor jouw welzijn.
Er zijn veel manieren om over zaken na te denken en jouw doelen te bepalen. Zie het aangeboden proces daarom als een leidraad, het komt er echt op aan wat voor jou werkt. Voel je vrij om de aanpak aan te passen aan je eigen manier van denken en leren.
Je kunt alle vragen doornemen als je een uitgebreide beoordeling wilt uitvoeren, of je kunt er gewoon 2 of 3 kiezen om je op te concentreren. Het is belangrijk dat het proces goed voor je voelt en je uitdaagt tot een niveau waarbij je je nog steeds prettig voelt en je in staat stelt om positief te denken.
Je kunt er ook voor kiezen om het proces te doorlopen op de manier die voor jou het beste voelt.
Handige alternatieven zijn onder andere:
- Las een speciale periode van ‘retraite’ in en concentreer op de vragen
- Overweeg één sectie per dag of gedurende een periode van weken
- Schrijf je antwoorden op of neem ze op en wissel ze vervolgens uit en deel ze met anderen
- Spreek de vragen door met een collega of een naaste
- Bespreek de onderwerpen met een groep in een online of face-to-face setting
Wat voor jou het beste werkt, is het juiste om te doen. Het belangrijkste is dat je ervoor zorgt dat je iets doet waardoor je nadenkt over je ervaring en blijft evolueren in je vermogen tot zelfbewustzijn en doelbewust keuzes maken.
——————————-
PERMA
P – Positieve emotie (Positive emotion)
Wat betekenen positieve emoties in PERMA?
Positieve emoties omvatten gevoelens zoals hoop, vreugde, mededogen, liefde, waardering en dankbaarheid. Seligman maakt het onderscheid dat “positieve emoties” ervaren meer is dan “gelukkig zijn”. Hij ziet geluk als een moment in de tijd en maakt duidelijk dat niemand altijd gelukkig kan zijn. Positieve emoties zijn een belangrijke indicator van welzijn en ze kunnen worden gecultiveerd en ontwikkeld om het welzijn te verbeteren. Het is gebleken dat het voor mensen mogelijk is om meer positieve emoties in hun dagelijks leven te integreren en zich meer positieve emoties in het toekomstige leven voor te stellen. Dit vereist dat we ons denken richten op goed voelende gedachten. Hoe meer we positieve emoties ervaren, hoe meer het ons gevoel van welzijn opbouwt.
Terugkijken en bewustwording
• Wanneer heb jij het afgelopen jaar positieve emoties ervaren?
- Welke gelegenheden of ervaringen springen er in het bijzonder uit?
- Waar voelde je een gevoel van vreugde of hoop?
- Wanneer voelde het goed, of zelfs een beetje beter?
- Wat voor dingen deed je die positieve gevoelens en emoties opriepen?
- Aan welke hobby’s of activiteiten deed je mee die jou positieve gevoelens opleverden?
- Wat zijn de bronnen geweest van jouw positieve emoties en goed voelende gedachten?
Vooruitkijken en doelbewust bezig zijn
• Wat betekent meer positieve emoties ervaren voor jou?
- Wat zou jou kunnen helpen om meer positieve emoties te ervaren?
- Wat voor soort activiteiten of hobby’s zouden jou het komende jaar meer positieve emoties bezorgen?
- Hoe kun je tijd vrijmaken voor de dingen die je vreugde brengen?
- Wat zou je kunnen doen om meer te leven op een manier waarbij je een gevoel van plezier en genot in je dagelijkse bezigheden brengt?
- Hoe zou je meer kunnen genieten van een goed gevoel, zodat je groeit en geniet van je positieve gevoelens?
- Hoe zou je tijd kunnen inbouwen om je regelmatig te concentreren op wat er goed gaat in je leven, dingen waar je dankbaar voor bent en waar je waardering voor hebt?
E – Betrokkenheid (Engagement)
Wat betekent betrokkenheid in PERMA?
Seligman omschrijft betrokkenheid als ‘één zijn met de muziek’. Het concept is afgestemd op Mihaly Csikszentmihalyi’s concept van ‘flow’. In flow zijn, betekent leven in het huidige moment en je volledig concentreren op je taak of je zelfs erin verliezen, omdat het waardevol en verbindend is. Het is gebleken dat mensen eerder een gevoel van flow ervaren wanneer ze bezig zijn met taken of activiteiten die overeenkomen met de waarden die echt belangrijk voor hen zijn. Een integraal onderdeel van het ontwikkelen van betrokkenheid, het gevoel in flow te zijn, is het juiste uitdagingsniveau te krijgen, zodat wat je ook doet, het je stimuleert om je vaardigheden te ontwikkelen en je sterke punten te gebruiken.
Terugkijken en bewustwording
• Waar heb je het afgelopen jaar een diep gevoel van betrokkenheid of flow ervaren?
- Wat vond je leuk om te doen waarbij je je voldoende uitgedaagd voelde en die uitdagingen het hoofd kon bieden met je sterke punten en vaardigheden?
- Wanneer voelde je je ‘één met de muziek’?
- Welke evenementen, activiteiten, projecten, opdrachten hebben je echt geboeid?
- Waarbij kreeg je dat gevoel van ontspannen concentratie, waar je je echt kon concentreren en je vrij voelde van afleiding en verstoringen?
- Op welke manieren heb je je sterke punten gebruikt in je dagelijkse leven?
- Wat voor soort dingen deed je waardoor je helemaal opging in en betrokken raakte bij activiteiten?
- Wat werkte voor jou in termen van ‘aanwezig’ zijn?
Vooruitkijken en doelbewust bezig zijn
• Wat betekent meer ‘betrokkenheid’ voor jou?
- Wat zou je kunnen doen om het komende jaar meer ‘betrokkenheid’ te ervaren?
- Wat zijn enkele van de activiteiten die je echt graag doet, die je vaker zou kunnen doen?
- Wat zou je meer een gevoel van flow geven?
- Welke specifieke activiteiten spelen echt een rol bij het tot uitdrukking brengen van jouw sterke punten?
- Welke routines zou je kunnen instellen die de juiste omgeving voor je zouden creëren om interferentie te minimaliseren en je de beste kans te geven om in een staat van flow te komen?
- Hoe zou je kunnen oefenen om in het moment te leven en aanwezig te zijn, zelfs tijdens dagelijkse bezigheden of alledaagse taken?
R – Relaties
Wat betekenen relaties in PERMA?
In het model van Seligman is het volgende essentiële element voor het genereren van welzijn onze relaties. Terwijl relaties een integraal onderdeel zijn van al onze sociale interacties, ligt de focus bij PERMA op positieve relaties, waarin we ons geliefd, gesteund en gerespecteerd voelen door anderen. Het onderzoek naar de aanwezigheid van positieve relaties in ons leven laat alleen maar goede dingen zien. Positieve relaties zorgen voor welzijn, ondersteunen geestelijke gezondheid, dragen bij aan de lichamelijke gezondheid en beschermen tegen cognitieve achteruitgang. Het ontwikkelen en onderhouden van relaties met mensen om wie we geven, verhoogt de hoeveelheid intimiteit die we ervaren, wat ons gevoel van welzijn verder vergroot. Positieve relaties hebben energie en aandacht nodig, dus het is belangrijk om tijd en ruimte te creëren om ze te laten groeien en ontwikkelen.
Terugkijken en bewustwording
• Om wie geef je om, en wie geeft om jou?
- Voor welke relaties ben je het afgelopen jaar bijzonder dankbaar?
- Wat was belangrijk voor je aan die relaties?
- Welke nieuwe relaties heb je het afgelopen jaar ontwikkeld en wat waardeer je daaraan?
- Welke langdurige relaties hebben jou het afgelopen jaar gesteund of waren een hulpmiddel voor je?
- Wanneer voelde jij je bijzonder geliefd, gerespecteerd en verzorgd?
- In welke relaties voelde je een gevoel van intimiteit waarin je echt jezelf kon zijn?
- Van welke relaties ben je je bewust die jouw gevoel van welzijn echt ondersteunen?
Vooruitkijken en doelbewust bezig zijn
• Wat betekent het ervaren van meer positieve relaties voor jou?
- Welke specifieke relaties wil je dit jaar echt ontwikkelen en verbeteren, en wat zou je kunnen doen om dat te stimuleren?
- Welke van jouw huidige relaties zou je respectvoller en zorgzamer kunnen maken?
- Wat moet je doen om bestaande positieve relaties in stand te houden?
- Waar zijn er kansen voor je om contact op te nemen met mensen om wie je geeft en die je al een tijdje niet hebt gesproken of verbonden?
- Welke acties zou je kunnen ondernemen om nieuwe relaties te ontwikkelen?
- Wat wil je doen om die relaties die je energie en je een goed gevoel geven, te vieren en te laten groeien?
M – Zingeving (Meaning)
Wat betekent zingeving in PERMA?
In het PERMA-model beschrijft Seligman zingeving als het gevoel ergens bij te horen en/of iets te dienen dat groter is dan onszelf. Het is een intrinsieke menselijke kwaliteit om een gevoel van waarde na te streven, om het gevoel te hebben dat we van betekenis zijn in ons leven. Mensen koppelen zingeving vaak aan het hebben van een doel in het leven. En hoewel deze twee concepten verschillend zijn, kunnen ze samengaan als het hebben van een doel je kan helpen zingeving te vinden in je dagelijkse leven. Iedereen verbindt zich op een andere manier met betekenis in zijn leven. Het kan bijvoorbeeld worden ervaren door ons werk, door een sociaal doel, een creatieve activiteit of een spirituele overtuiging. We kunnen een gevoel van zingeving ervaren door onze carrière, maar ook in gewaardeerde sociale groepen en door vrijwilligerswerk of gemeenschapsactiviteiten. Een gevoel van zingeving wordt geleid door onze persoonlijke waarden. Mensen die aangeven een sterk gevoel van betekenis te hebben, zijn geneigd om verbonden te blijven met welzijn, zelfs als ze onder druk staan.
Terugkijken en bewustwording
• Wat heb je het afgelopen jaar in verband gebracht met een gevoel van zingeving?
- Welke ervaringen voelden bijzonder betekenisvol?
- Voor welke groepen, activiteiten of bewegingen voelde je je gepassioneerd?
- Wanneer heb je het gevoel gehad ergens bij te horen of deel uit te maken van iets dat voor jou van betekenis was?
- Wanneer heb je ervaren dat je dienstbaar was aan iets dat groter was dan jezelf of verder ging dan alleen je eigen behoeften?
- Wat is belangrijk voor je geweest als ervaring, iets wat je gedaan hebt of waaraan je een bijdrage hebt geleverd?
- Hoe heeft het verbinden met een gevoel van zingeving je levenservaring verrijkt?
- Wat heeft je geholpen om verbonden te blijven met een gevoel van zingeving in je dagelijks leven?
Vooruitkijken en doelbewust bezig zijn
• Wat betekent het ervaren van een dieper gevoel van zingeving voor jou?
- Waar zou je je het komende jaar op kunnen richten om je te helpen meer verbinding te maken met zingeving?
- Welke acties wil je ondernemen waarvan je weet dat ze je zullen helpen om regelmatig meer zingeving te ervaren?
- Over welke goede doelen of organisaties die echt belangrijk voor je zijn, zou je meer kunnen leren of waarbij je betrokken zou kunnen raken?
- Welke mensen ondersteunen je om je meer verbonden te voelen met zingeving, en hoe zou je prioriteit kunnen geven aan meer tijd met hen doorbrengen?
- Hoe zou je je passies kunnen gebruiken om anderen te helpen of te dienen?
- Hoe kun je verbanden leggen tussen wat je dagelijks doet en hoe dat een positief verschil maakt in de wereld?
A – Prestaties (Accomplishments)
Wat betekent prestaties in PERMA?
In het PERMA-model wordt prestatie ook wel meesterschap of competentieontwikkeling genoemd. Seligman beschrijft prestatie als resultaat van het werken aan en bereiken van doelen, het beheersen van activiteiten en het hebben van de zelfmotivatie om af te maken wat je van plan was te doen. Dit draagt bij aan het welzijn, omdat je hierdoor het gevoel hebt vooruitgang te boeken en met een gevoel van trots en prestatie naar je leven te kijken. Hoewel prestatie de kwaliteit van doorzettingsvermogen omvat om externe doelen te bereiken, worden bloei en welzijn meer verbeterd door te streven naar doelen die intrinsiek motiverend zijn, zoals groei en verbinding. Het is belangrijk om te erkennen dat onze prestaties vaak te vinden zijn in de kleine dingen die we bereiken. Dit is vooral belangrijk om te onthouden bij het werken aan grote projecten of langetermijndoelen, waar het focussen op kleine prestaties de sleutel is.
Terugkijken en bewustwording
• Welke persoonlijke prestaties en verwezenlijkingen vielen jou het afgelopen jaar op?
- Welke persoonlijke doelen heb je bereikt of waar heb je vooruitgang op geboekt?
- Wat zijn enkele van de kleine veranderingen en nieuwe gewoonten die je hebt ontwikkeld?
- Op welke gebieden van je leven heb je een gevoel van productiviteit ervaren of dingen vooruitgeholpen?
- Van welke groepen en relaties heb je deel uitgemaakt die een gevoel van voldoening hebben gegeven?
- Wanneer heb je bewijs van zelfmotivatie gezien en afgemaakt wat je van plan was te doen?
- Wanneer was je trots op jezelf omdat je je had gecommitteerd aan een plan of actie?
- Wat heb je gedaan dat zeer bevredigend of lonend was?
Vooruitkijken en doelbewust bezig zijn
• Wat betekent het voor jou om een groter gevoel van voldoening of succes te hebben?
- Wat zijn de specifieke doelen die jij dit jaar wilt bereiken of waaraan je wilt werken?
- Waar zou je intrinsiek veel voldoening uit halen om je op te concentreren?
- Waar zou je je het komende jaar op kunnen concentreren om je te helpen meer van jouw prestaties te identificeren?
- Welke specifieke gewoontes zou je willen consolideren of ontwikkelen?
- Hoe zou je je voortgang regelmatig kunnen volgen en gevoeliger kunnen worden voor het gevoel dingen vooruit te helpen?
- Hoe zou je regelmatig de tijd kunnen nemen om prioriteit te geven aan het vieren van je prestaties?
Klik hier om de volledige video te zien waarin Andrew dit proces doorleest.
Als je wilt weten hoe TPC L
